Релятивизм

Релятивизм
Релятивизм (лат. relativus - салыстырмалы) – онтологиялық құрылымдарды, танымды және қоғамдық қызметті (мәдениетті) талдау мен түсіндіруінің теориялық концепциясы мен әдіснамалық принципті қолдану нәтижесінде әлеуметтік білімнің салыстырмалылығын білдіретін ұғым. Релятивизмнің назарының ортасында ақиқат проблемалары, әлеуметтік ғылымның ұғымдарының мазмұны, абсолюттік пен салыстырмалының, қоғам дамуында тұрақтылық пен тұрақсыздықтың, объективтік пен субъективтіктің, әлеуметтік өмірде жалпы мен жекенің критерийі тұрады. Релятивистік көзқарас кез келген құбылыстардың әртүрлі жағдайларға тәуелді болатындығынан, білімнің толықсыздық, оның үнемі өсу, өзгеру, жоққа шығарылу («фальсификационизм» әдіснамасы) фактісінен шығады, соның әсерінен қоршаған шындық туралы ойлар, көзқарастар түбегейлі өзгереді.
Релятивизмнің көрінісі әртүрлі. Онтологияда ол заттар тек оларды қабылдаушы субъектіге ғана қатысты бар болады деп, мән ұғымын жоққа шығарады (Беркли). Гносеологияда релятивизм софистер іліміне шығады, сөйтіп философиялық скептицизмнің де кезі (моменті), диалектикалық ойлаудың да кезеңі болады. Эмпиризмде релятивизм тәжірибені білімнің жалғыз қайнар көзі деп мойындаудан шығады, бірақ индивидтердің әртүрлі тәжірибесі болатындықтан, олардың бір және сол объект туралы білімдері де әртүрлі.
Гносеологиялық тұрғыдан релятивизмнің пайда болуы танылатын шындықтың өзгергіштігін мойындаудан, олай болса, біздің біліміміздің ол туралы салыстырмалылығын, яғни тек сол кезде ғана ақиқаттығын мойындаудан шығады. Сонымен бірге мынаны да ескеру қажет: объект бірден және тұтас танылмайды, сондықтан ол туралы біздің біліміміз үнемі өзгере береді.

Философиялық терминдердің сөздігі. - Павлодар: ПМПИ. . 2011.

Игры ⚽ Поможем написать реферат
Синонимы:


Смотреть что такое "Релятивизм" в других словарях:

  • РЕЛЯТИВИЗМ — (от лат. relativus относительный) филос. принцип интерпретации природных, социокультурных, мировоззренческих, когнитивных объектов в их отношении друг к другу и своему окружению. Р. подчеркивает примат связи объектов над их субстанциальными… …   Философская энциклопедия

  • Релятивизм —  Релятивизм  ♦ Relativisme    Учение, утверждающее невозможность абсолютного учения. В широком смысле слова это, конечно, не более чем трюизм. Разве конечный разум способен получить абсолютный доступ к абсолюту, если абсолют есть бесконечный… …   Философский словарь Спонвиля

  • РЕЛЯТИВИЗМ — (от лат. relatio отношение). Учение об относительности всякого познания в зависимости от познающего субъекта. (Протатор: человек есть мера всех вещей) или от законов сознания (Конт). Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка.… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • РЕЛЯТИВИЗМ — (от латинского relativus относительный), признание относительности, условности и субъективности познания, отрицание абсолютных этических норм и правил. В познании релятивизм нередко ведет к агностицизму …   Современная энциклопедия

  • РЕЛЯТИВИЗМ — (от лат. relativus относительный) признание относительности, условности и субъективности познания, отрицание абсолютных этических норм и правил. В познании релятивизм нередко ведет к агностицизму …   Большой Энциклопедический словарь

  • релятивизм — относительность Словарь русских синонимов. релятивизм сущ., кол во синонимов: 2 • относительность (4) • …   Словарь синонимов

  • релятивизм — а, м. relativisme m.> нем. Relativismus < лат. relativus относительный. филос. Концепция, согласно которой все наши знания относительны и условны и тем самым объективное познание действительности невозможно. Крысин 1998. || Екатерина… …   Исторический словарь галлицизмов русского языка

  • РЕЛЯТИВИЗМ — РЕЛЯТИВИЗМ, релятивизма, мн. нет, муж. (от лат. relativus относительный) (научн.). 1. Философское идеалистическое учение, отрицающее возможность объективного познания и существование абсолютных истин и считающее все знания относительными (филос.) …   Толковый словарь Ушакова

  • РЕЛЯТИВИЗМ — РЕЛЯТИВИЗМ, а, муж. В философии: методологическая позиция, сторонники к рой, абсолютизируя относительность и условность всех наших знаний, считают невозможным объективное познание действительности. | прил. релятивистский, ая, ое. Толковый словарь …   Толковый словарь Ожегова

  • РЕЛЯТИВИЗМ — (от лат. relativus относительный) англ. relativism; нем. Relativismus. Методол. принцип анализа и инвентаризации познания, мировоззренческих систем, культуры, состоящий в абсолютизации качественной нестабильности явлений, их зависимости от… …   Энциклопедия социологии


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»